1079, janvier. — Gerberoy.

Philippe Ier, à la prière de Gui, évêque de Beauvais, soustrait la basilique de Saint-Quentin, fondée à Beauvais par ledit évêque, et le bourg adjacent, à toute juridiction autre que celle du chef de la congrégation établie pour desservir ladite basilique, sous réserve du droit de l'évêque de Beauvais de confirmer l'élection du chef de la congrégation. Il confirme, en outre, les donations faites ou à faire à ladite basilique.

Référence : Maurice Prou et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Philippe Ier (1059-1108), Paris, 1908, no14.

A. Original perdu.

B. Copie du xiie s., dans le Cartulaire de Saint-Quentin, sous le titre : «Privilegium Philippi Francorum regis», Bibliothèque de sir Thomas Phillipps, à Cheltenham, ms. n° 7404, fol. viii (p. 15).

C. Copie du xviiie s., collationnée par Lelong, conseiller maître à la Chambre des Comptes, Archives nationales, K 189, n° 60, d'après un vidimus délivré sous le sceau de l'official de Beauvais, à la date du 5 février 1499.

a. Louvet, L'histoire de la ville et cité de Beauvais, p. 459.

b. A. L'Oisel, Mémoires des pays, villes, comté et comtes, evesché et evesques... de Beauvais, p. 261.

c. A. Du Chesne, Histoire généalogique de la maison de Montmorency, preuves, p. 28, d'après b.

d. Sainte-Marthe, Gallia christiana, t. IV, p. 773, d'après A.

e. Pillet, Histoire du château et de la ville de Gerberoy, p. 325, d'après un cartulaire (le préambule publié partiellement).

f. Gallia christiana, t. X, instrumenta, col. 246, n° viii, d'après B.

g. Mansi, Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, t. XX, col. 502, d'après f.

h. H. Labande, Le cartulaire de Saint-Quentin de Beauvais, n° 7404 de la Bibliothèque de sir Thomas Phillipps, dans Mémoires de la Société académique du département de l'Oise, t. XIV, p. 671, d'après B.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. II, p. 171.


In nomine sancte et individue Trinitatis. Philippus, Dei gratia Francorum rex. Instituta regia de rebus aecclesiasticis aut secularibus, publica vel privata, sine ulla juris controversia, priorum regum jussu et auctoritate firmata, non violare sed inconcussa servare, nostra quoque, nulla juris parte reclamante, presentibus ac posteris servanda mandare regii culminis est opus implere. Unde notum volumus esse cunctis orthodoxis aecclesiae filiis, tam presentibus quam longe positis, viventibus et nascituris, quod sanctae Belvacensis ȩcclesiȩ Guido reverendus antistes, orator, aures adierit nostrȩ pietatis, suppliciter nobis intimans decentissimam basilicam se fundasse in honore et memoria gloriosissimi Quintini martiris ; a qua, nostrae sublimitatis decreto, ita dominium postulat universae potestatis exterminari, ut grex dominicus in eadem basilica Deo serviens, nullius extraneae potestatis ibidem sevientis possit infestatione turbari. Cujus petitioni libenter assensum prebemus et regiae majestatis auctoritate sancimus ut deinceps in predicta basilica vel in vico eidem adjacente non episcopus, non aliqua quecunque potestas aliquid sibi juris usurpet, preter ejusdem loci prelatum aut eos qui ab eo potestatem acceperint, excepto quod Belvacensis sedis antistes, defuncto ejusdem loci prelato, electione fratrum alium ibidem substituet qui res ȩcclesiȩ strenue et fideliter administret. Ea quoque, quae eidem aecclesiae a predicto episcopo vel ceteris fidelibus donata sunt vel quandoque donanda, presenti testamento Deo et aecclesiis debita libertate donamus et inrevocabiliter de cetero possidenda, qua precellimus potestate, mandamus. Quod si quis contra hoc auctoritatis nostrae decretum quicquam moliri presumpserit, quodque pro reverentia tanti martyris tam pie sancitum est violare temptaverit, regie majestatis reus judicetur et sacrilega ejus pervasio irrita penitus habeatur. Ut autem testatior auctoritas hujus nostri possit esse precepti, sigillo nostro subter illud fecimus sigillari et nomina sublimium personarum, in quarum presentia confirmatum est, cum nota cujusque pariter assignari.

Ego Philippus+rex FrancorumEgo Guillelmus+rex Anglorum mea manusubscripsi.mea manusubscripsi.

Ꞩ. Rotberti, regis dapiferi. Ꞩ. Galerandi camerarii. Ꞩ. Hervei buticularii. Ꞩ. Adam constabularii. Ꞩ. Anselmi, Beccensis abbatis. Ꞩ. Rodulfi, Belvacensis ȩcclesiȩ thesaurarii. Ꞩ. comitis Hugonis, fratris regis. Interfuerunt autem et alii quorum nomina subscripta sunt : Ivo, ejusdem ȩcclesiȩ prelatus ; Alulfus monachus ; comes Ivo de Belmonte ; Albericus de Cociaco ; Gaufridus de Calmonte ; Lanscelinus, casatus Belvacensis ȩcclesiae ; Rodulfus, casatus Belvacensis ȩcclesiae ; Ansoldus Meldensis ; Ascelinus de Bullis.

<Ꞩ. + Manasse, Remorum archiepiscopi. Ꞩ. + Thetboldi, Suessorum episcopi. Ꞩ. + Vuidonis, Belvacensis episcopi. Ꞩ. + Gerardi, Cameracensis episcopi. Ꞩ. + Rogeri, Catalaunensis episcopi. Ꞩ. + Ratbodi, Noviomensis episcopi. Ꞩ. + Ivonis, Silvanectensis episcopi. Ꞩ. + Huberti, Taruannensis episcopi. Ꞩ. Godefridi cancellarii. Ꞩ. Warini archidiaconi. S. Arnulfi archidiaconi.>

Actum publice in obsidione predictorum regum, videlicet Philippi regis Francorum et Guillelmi Anglorum regis, circa Gerborredum, anno incarnati Verbi millesimo septuagesimo .VIIIIno., anno vero regni Philippi regis Francorum .IXno.Xmo.

<Recitatum vero et confirmatum est sub presentia predicti venerabilis Manasse, Remorum archiepiscopi, et plurimorum sanctorum patrum, Suessionis in concilio, quod sub eodem archiepiscopo celebratum est, in aecclesia sanctorum martyrum Gervasii et Protasii, .XVI. kalendas maii. Ego Manasses, Remensis archiepiscopus, mea manu subscripsi.

Quicunque hoc firmamentum de cetero violare presumpserit, Xpisti martyris Quintini accusationem apud districtum judicem incurrat, et nostra auctoritate nostreque congregationis in idipsum tandiu anathema sit, donec digne satisfaciat.>

Ego Gislebertus ad vicem Rogerii, cancellarii regis, relegendo subscripsi ☧.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook