1080, 7 avril.

Philippe Ier confirme les donations faites par divers nobles de Pithiviers à l'église du Gué de Pithiviers, par eux construite et donnée au monastère de Cluny. Il cède, en outre, à ladite église tous les hôtes qui s'établiront sur ses terres.

Référence : Maurice Prou et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Philippe Ier (1059-1108), Paris, 1908, no19.

A. Original. Parchemin scellé. Hauteur, 545 mm. ; largeur, 490 mm. Bibliothèque nationale, Collection de Bourgogne, vol. 78, Cluny, pièce n° 141.

B. Copie du xviiie s., collationnée par Porlier, conseiller maître à la Chambre des Comptes, Archives nationales, K 188, n° 13, d'après A.

C. Copie de la fin du xie s., dans le Cartulaire B de Cluny, chap. Hugo, ch. n° cxxii, Bibliothèque nationale, ms. lat. nouv. acq. 1498, fol. 170 v°, sous la rubrique : «Preceptum Philippi regis Francorum de eadem aecclesia Pitveris».

D. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 86, fol. 261 v°, d'après C.

E. Copie du xviiie s., par Lambert de Barive, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 32, fol. 109, d'après C.

F. Copie de la fin du xiiie s., dans le Cartulaire E de Cluny, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5458, fol. 115, ch. n° vixxxiiii, sous la rubrique : «De domo de Pulveriis».

G. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 32, fol. 113, d'après F.

H. Copie partielle du xviie s., par Sirmond, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 139, p. 156, d'après F.

a. Dom Marrier, Bibliotheca Cluniacensis, col. 529, d'après F.

b. Gallia christiana, t. VIII, instrumenta, col. 496, n° xvi, d'après C.

c. Bruel, Recueil des chartes de l'abbaye de Cluny, t. IV, p. 679, n° 3552, d'après ACF.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. II, p. 178.


Dominus Deus, cȩli et terrȩ, maris et omnium quȩ in eis sunt creator et rector, sub cujus potestate universa consistunt, super homines, quos ad imaginem suam formavit, reges et duces [2] ceterasque potestates constituit ut ipsi factorem suum super se recognoscant et prout possunt specialiter ei deserviant, ab ipso quoque pro perituris ȩterna recipiant. Quapropter [3] ego Philippus, gratia Dei Francorum rex, cum ex nostra regali liberalitate omnibus rationabiliter petentibus inpertiri debeam, illis tamen vehementius concedere debeo quos [4] constat religiose petere et divinis cultibus devotius inservire. Si enim pie voluntati hominum prebuerimus assensum, nos cum eis remunerandos in superna retributione [5] procul dubio credimus. Idcirco noverit universitas sanctȩ matris ȩcclesiȩ tam presentis quam futurȩ ȩtatis fidelium quod quidam nobiles viri, videlicet Hadericus clericus, [6] sanctȩ Aurelianensis ȩcclesiȩ filius, et frater ejus, Isembardus miles, et nepotes eorum, quidam videlicet Cluniacensis monachus nomine Wido, abbas sancti Benedicti super Padum, et fratres ejus Gaufridus [7] et Gibaldulus, et Oudalricus miles cum fratre suo Walterio, et Wido Largus atque filius ejus Tetbaldus necnon etiam Albertus, filius Tescelini Felicis, cum uxore sua Belina et filiis [8] suis, nostre serenitatis adierunt presentiam, rogantes et obnixe postulantes ut de quibusdam suis terris domino Deo et beatis apostolis ejus Petro et Paulo loco Cluniaco religioso [9] monasterio, cui domnus Hugo venerandus abba preest aliquid darent et in ipsa possessione super Wadum Pitveris ȩcclesiam, ad predictum monasterium pertinentem, [10] in honore Dei omnipotentis et beatȩ Mariȩ semper virginis ac beatorum apostolorum Petri et Pauli constructam, per nostrum regale preceptum firmaremus ut diutius atque constantius [11] suȩ voluntatis persisteret effectus. Quorum petitioni libenter annuimus. Obtinuerunt etiam idem ipsi nobiles viri, quos supra memoravimus, apud Raynerium [12] Flandrensem, qui tunc temporis Aurelianensis ȩcclesiȩ episcopus habebatur, ut eis liceret eandem ȩcclesiam, suo consensu fundatam, de alodis suis et beneficiis quȩ in [13] predicto episcopatu sunt, dotare. Que autem sunt illa quȩ huic devotioni annuerint, ita distincte et quasi propriis nominibus annotari placuit : alodum videlicet [14] de Sinaquis cum vineis et virecto, terris cultis et incultis, alodum de Gannonis villa cum culturis, et quicquid ibi adquisivit Wido Largus servitio vel peccunia sua, et [15] grangiam unam Pitveris ; cum his etiam dedit ibi Hadericus domum suam quȩ est Aurelianis, in alodo suo, cum alodo et cum vasis omnibusque rebus suis quȩ ibi erant, necnon [16] etiam partem sui alodi de Monte Barresio, insuper etiam omnia sua aloda ubicunque sunt cum consensu parentum suorum supradictorum. Concedo etiam predictȩ [17] ȩcclesiȩ ospites omnes quicunque inibi hospitari voluerint necnon omnia quecunque nunc habet et adquirere poterit juste. Et ut hȩc carta stabilis et firma permaneat, [18] eam caractere nostri nominis et sigillo nostro firmari et corroborari precipio. Quod a nobis sanccitum si quis in posterum violare vel permutare presumpserit, centum libras auri [19] persolvat.

[20] Signum Ade dapiferi. Signum Simonis. Signum Waleranni camerarii. Ꞩ. Alberti, filii Tescelini.

[21] Ꞩ. Walterii de sancto Salomone. Ꞩ. Maynardi, nepotis Walterii. Ꞩ. Beline, uxoris Valterii.

[22] Ꞩ. Hugonis de Stulviaco. Ꞩ. Johannis militis. Ꞩ. Widonis Largi. Ꞩ. Letaldi. Ꞩ. Herberti de Gironis villa.

[23] Ꞩ. Aderici. Ꞩ. Fulconis, filii Letaldi.

(Monogramma.)(Sigillum.)

[24] Data per manus Rotgerii cancellarii, .VII. idus aprilis, anno incarnati Verbi .M. octogesimo, indictione .IIIa., epacta .XXma.VIta., regnante Philippo rege anno .Xmo.VIIIIno.

[25] Signum+Phillippi regis.