1208, de décembre, au 28 mars 1209. — Paris.
Philippe Auguste confirme un accord conclu devant le chancelier et le chambrier de Chartres, juges délégués par le pape, entre Héloïse, dame de Nangis, et ses enfants d'une part, et l'abbé et le couvent de Saint-Germain-des-Prés d'autre part, au sujet de bois appartenant à cette abbaye et situés près de Boulains ; l'abandon consenti par Héloïse a été fait à Paris, dans la cour du roi, en la main d'un chevalier du roi.
A. Original scellé en cire verte sur lacs de soie rouge. Hauteur, 230 mm. à gauche, 270 mm. à droite ; largeur, 260 mm. Archives nationales, K 27B, n° 18.
B. Copie du xiiie s., Cartulaire AB de Saint-Germain-des-Prés, Archives nationales, LL 1025, fol. 161.
C. Copie du xiiie s., Cartulaire de l'abbé Guillaume, Archives nationales, LL 1026, fol. 200 v°.
D. Copie du xviie s., Archives nationales, K 27A, n° 18.
a. R. de Maulde, Condition forestière de l'Orléanais, p. 57, note 1, d'après A.
b. R. Poupardin, Recueil des chartes de Saint-Germain-des-Prés, t. II, p. 159, n° 370, d'après A.
c. M. Lecomte, « Une famille de seigneurs briards aux xiie et xiiie siècles, les Britaud, seigneurs de Nangis-en-Brie », dans Bulletin de la Société d'archéologie, sciences, lettres et arts de Seine-et-Marne, t. XII, 1907-1908, p. 196.
Indiqué : Tardif, Cartons des rois, p. 342, n° 756.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Ph[ilippus] Dei gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quod causa que vertebatur inter Helois, dominam de Nangies, et filios ejus ex una parte, et J. abbatem et conventum Sancti Germani de Pratis ex altera, coram cancellario et camerario Carnotensibus, judicibus a domino Innocentio papa delegatis, super nemoribus Sancti Germani de Pratis juxta villam Bolain, que vocantur Herebloi, pacificata est et sopita in hunc modum : ipsa quidem Helois et Henricus et Droco et Gylo, filii sui, donaverunt et quitaverunt et renuntiaverunt in perpetuum predicte ecclesie Sancti Germani quicquid juris habebant et reclamabant et tenebant in predictis nemoribus, tam in feodo quam in domanio, et de cetero in eisdem nemoribus nichil omnino reclamabunt neque vendicabunt per ipsos vel per heredes eorum, nec ecclesiam predictam inde unquam molestabunt neque molestari facient, et hec omnia, data fide, se servaturos promiserunt. Insuper Johannes Vie et Evrardus de Labooloe, de communi assensu et voluntate predicte Helois et filiorum ejus, vendiderunt pro ducentis libris prefate ecclesie Sancti Germani de Pratis totam griariam predictorum nemorum quam ab ipsis tenebant, et quicquid in eisdem nemoribus habebant et, fide data, plenam garantisiam eidem ecclesie super hoc se portaturos bona fide promiserunt, et super hiis Henricus, filius Helois, pro predictis Johanne et Evrardo plegium se constituit apud abbatem et ecclesiam Sancti Germani. Pro hac autem pace, concesserunt predictis Helois et filiis ejus abbas et ecclesia Sancti Germani quod usque ad sex annos ab instanti Pascha currentes habebunt predictorum nemorum medietatem ad utendum et vendendum pro sua voluntate ; post sex autem annos elapsos, statim illa medietas nemorum predictorum cum omni eo quod ibi erit ad dictam ecclesiam Sancti Germani libere revertetur, ita quod nec quantum ad dominium, nec quantum ad aliquem usum, ibi quicquam ulterius poterunt reclamare nec petere nec tenere. Predictam autem quitationem secundum predictum tenorem fecerunt Parisius et fiduciaverunt in manu Hugonis de Bastons, militis nostri, in presentia nostra, multis aliis astantibus. Nos igitur, ad petitionem utriusque partis, sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato presentem paginam, salvo jure alieno, confirmamus. Actum Parisius, anno Domini M° CC° octavo, regni vero nostri anno tricesimo, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Bartholomei camerarii. Signum Droconis constabularii. Data vacante (Monogramme) cancellaria, per manum fratris Guarini.