1209, du 29 mars au 31 octobre. — Paris.
Philippe Auguste donne à Pons, évêque de Mâcon, et à ses successeurs le droit qu'il avait sur les régales de Mâcon, en se réservant le service d'ost, sans toutefois que le contingent de l'évêque soit tenu de dépasser Dijon. En cas de vacance du siège épiscopal, les régales seront aux mains du doyen et du chapitre de Mâcon ; en raison de l'éloignement, les chanoines pourront élire sans autorisation royale un nouvel évêque qui, après la confirmation de son élection, devra se présenter devant le roi et lui prêter serment de fidélité.
A. Original perdu.
B. Copie, formules abrégées, du xiiie s., Registre A de Philippe Auguste, fol. 38.
C. Copie du xiiie s., Registre C de Philippe Auguste, fol. 99 v°, d'après B.
D. Copie du xiiie s., Registre E de Philippe Auguste, fol. 136, d'après C.
E. Copie du xiiie s., Registre F de Philippe Auguste, fol. 105 v°, d'après D.
F. Copie du xive s., Registre B de Philippe Auguste, fol. 43 v°, d'après B.
G. Copie du xive s., Registre D de Philippe Auguste, fol. 135 v°, d'après C.
H. Copie du xviie s., par Jean Bouhier, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17709, p. 203, d'après C, D, E, F ou G.
I. Copie du xviiie s., collationnée par le notaire Fremin, Archives nationales, K 176, n° 53.
a. Sainte-Marthe, Gallia christiana, t. III, p. 683.
b. Labbe, Alliance chronologique, t. II, p. 636, d'après F.
c. Martène, Amplissima collectio, t. I, col. 1087, d'après D ou E.
d. Brussel, Usage des fiefs, t. I, p. 306, d'après c.
e. Gallia christiana, t. IV, Instrumenta, col. 288.
Indiqué : Olim, t. I, p. 887.
Texte établi d'après BIae.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Noverint universi quod nos dilecto et fideli nostro Pontio, Masticonensi episcopo, et successoribus ejus in perpetuum concedimus et quittamus quicquid juris habebamus in regalibus Masticonensibus, ita quod, vacante sede, nichil de mobilibus vel immobilibus per nos vel per alium capiemus in domibus episcopi nec in castellis aut in villis ejusdem, neque in hominibus regalium nec in rebus eorumdem, neque in predictis regalibus aliquid prorsus retinemus preter procurationes, sicut nos et antecessores nostri eas solent et debent habere ; exercitus eciam in predictis regalibus non simpliciter, sed tantum hoc modo retinemus : si nos vel filius noster, vel marescallus, vel senescallus, vel constabularius Francie de mandato nostro versus partes illas exercitum duceret, dictus Masticonensis episcopus usque Divionem et non ultra in nostrum exercitum cum militibus et armis venire teneretur ; concedimus eciam, vacante eadem sede, quod regalia sint in manu decani et capituli Masticonensis, ut ea salvo et integre ad opus futuri episcopi reserventur ; ne autem, propter locorum distanciam, Masticonensi ecclesie dampnum aliquod vel periculum immineret, si canonici, mortuo episcopo suo, eligere non possent nisi prius a nobis peterent licenciam eligendi, volumus et concedimus ut dicti canonici libere eligant, non petita a nobis licencia eligendi ; electus vero, quando confirmatus fuerit, ad nos venire debet, facta nobis fidelitate, de manu nostra regalia recepturus. Hoc totum autem volumus esse ratum, non obstantibus litteris, si quas nobis dicti episcopus et capitulum Masticonense post electionem ipsius episcopi tradiderunt ; presentibus enim litteris per alias litteras prius obtentas nullum volumus prejudicium generari. Quod ut perpetuum robur obtineat, presentem paginam sigilli nostri auctoritate et regii nominis caractere confirmamus. Actum Parisius, anno ab Incarnatione Domini M° CC° nono, regni vero nostri anno tricesimo, vacante cancellaria.