1209, août au 31 octobre. — Paris.
Philippe Auguste confirme la vente faite aux Hospitaliers par le prieur et le couvent de La Charité-sur-Loire, des églises de La Croix-en-Brie et de Closfontaine et d'autres biens, pour se libérer d'une dette de onze mille livres qu'ils avaient contractée envers le juif Moïse.
A. Original scellé en cire verte sur lacs de soie verte et rouge. Hauteur, 325 mm. ; largeur, 265 mm. Archives nationales, S 5165, n° 1.
B. Copie du 7 décembre 1217, dans une bulle d'Honorius III, Archives nationales, S 5161, n° 4.
a. J. Delaville Le Roulx, Cartulaire général de l'ordre des Hospitaliers de Saint-Jean de Jérusalem (1100-1310), t. 2 (1201-1260), Paris, 1897, p. 109, n° 1332, avec renvoi à p. 107, n° 1330, d'après A.
Indiqué : Mannier, Commanderies du grand prieuré de France, p. 227.
☩ In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Ph[ilippus] Dei gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quod Gaufridus, prior, et conventus de Karitate, in nostra presentia constituti, donaverunt integre et in perpetuum fratribus Hospitalis ecclesiam de Cruce in Bria et ecclesiam de Clofonte cum omni jure ad ipsos pertinente et cum decimis ipsarum ecclesiarum, et omnia spiritualia ad ipsas ecclesias pertinentia. Preterea, quia predicti prior et conventus debebant Mosse judeo undecim milia librarum de quibus fratres Hospitalis ipsos, scilicet priorem et conventum, quitari fecerunt, pro sex milibus libris vendiderunt eisdem fratribus omnia temporalia que in ipsa villa de Cruce et apud Cormeruium, Loysoillas, Brueron, Praaz, et apud Sanctum Justum, et apud Merrolias, et apud Montem Ogeri habebant, et etiam quicquid habebant in omnibus aliis locis ad ipsum prioratum de Cruce pertinentibus, cum omnibus redditibus, feodis, et cum omnibus fructibus, proventibus, sive mobilibus, sive etiam in hospitibus et hominibus, servis et ancillis, et cum omnibus aliis rebus et cum omni jure et justicia ad dictum prioratum de Cruce pertinentibus, ipsis fratribus Hospitalis vendiderunt pro sex milibus librarum parisiensium. Aliter enim non poterant liberare ecclesiam suam ab usuris quibus tenebatur erga Judeos. Insuper, ipsi, prior scilicet et conventus, tenentur liberare fratribus Hospitalis absolute quicquid alicui sive aliquibus obligaverunt nomine pignoris et, si quid alicui ad vitam suam tenendum concesserunt, eisdem fratribus tenentur similiter liberare, ita tamen quod ipsi assignabunt equivalentes redditus predictis fratribus Hospitalis pro obligationibus, si que per ipsos facte fuerint de aliquibus rebus ad predictum prioratum de Cruce pertinentibus. Omnia siquidem instrumenta que ipsi monachi habent, sive de libertatibus, consuetudinibus aut possessionibus ipsius prioratus de Cruce et rerum ad ipsum prioratum pertinentium, sepefatis fratribus Hospitalis tenentur reddere et, si aliqua habent instrumenta que sint communia tam prioratui de Cruce quam aliis, quotiens necesse fuerit, ipsis fratribus Hospitalis exhibere tenebuntur. Preterea, si quis traxerit dictos fratres Hospitalis in causam super predictis, ipsi monachi garantizabunt eos per jus cum sumptibus Hospitalis, et si eos garantire non poterint, ipsi monachi restituent omnia da[m]pna que propter hoc sustinebunt fratres Hospitalis. Ceterum, si ita sit quod non possint eosdem fratres garantire, equivalens dictis fratribus tenebuntur monachi assignare. Nos igitur, devotionem quam idem fratres Hospitalis erga nos et predecessores nostros semper habuisse noscuntur, necnon et predicte ecclesie de Karitate necessitatem pio considerantes affectu, predicta omnia sicut in ipsorum prioris et conventus autentico continetur, ad petitionem utriusque partis, presenti pagine duximus inserenda et, ut perpetuam et inviolabilem optineant firmitatem, sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato presentem paginam confirmamus. Actum Parisius, anno Incarnationis dominice M° CC° nono, regni vero nostri anno tricesimo, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Bartholomei camerarii. Signum Droconis constabularii. Data vacante (Monogramme) cancellaria, per manum fratris Guarini.