1210, du 18 avril au 31 octobre. — Paris.
Philippe Auguste, à la prière de Pierre, évêque de Lodève, renouvelle et confirme les privilèges qu'il avait accordés à son prédécesseur Raimond et à la cathédrale Saint-Geniez : possession de la cité et de sa vicaria, autorisation de la fortifier, droits sur plusieurs châteaux et forteresses, droits de monnayage et de justice, propriété des régales, etc.
A. Original perdu.
B. Copie du xiiie s., Registre E de Philippe Auguste, fol. 141 v°.
C. Copie du xiiie s., Registre F de Philippe Auguste, fol. 112, d'après B.
D. Expédition authentique d'août 1226, par Raimond Barthélemy, notaire à Lodève, Archives nationales, J 308, n° 61, d'après A.
E. Copie figurée, authentique, de 1239, par Raimond de Lunel, notaire à Montpellier, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5219, n° 3, d'après A.
F. Copie du 25 décembre 1265, Archives nationales, J 895, n° 2.
G. Enregistrement d'un vidimus donné par Louis XI à Dieppe en juillet 1464, d'après un vidimus de Philippe le Hardi donné à Capestang en août 1283, Archives nationales, JJ 199, n° 407, d'après A.
H. Copie par A. Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 40, fol. 224, d'après un vidimus de 1283.
I. Copie par É. Baluze, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, t. 65, fol. 109, d'après B ou C.
J. Copie de 1660, Registre I du chapitre de Lodève, Archives départementales de l'Hérault, G 1055, fol. 117, d'après le vidimus de 1283 (cf. H).
H. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Languedoc, vol. 78, fol. 115, d'après C.
a. Gallia christiana, t. VI, Instrumenta, col. 284.
b. Ordonnances, t. XVI, p. 228, d'après G.
c. Teulet, Layettes du Trésor des chartes, t. I, p. 358, n° 953, d'après D.
d. F. de Saulcy, Recueil de documents relatifs à l'histoire des monnaies, p. 118 (extrait), d'après a.
e. H.-F. Delaborde, Layettes du Trésor des chartes, t. V, p. 264, n° 738, d'après F.
Indiqué : « Inventaire Briçonnet » des archives du diocèse de Lodève, de 1498, Archives de l'Hérault, G 1050, fol. 1 v°, d'après A, fol. 4 et 37, d'après des copies, et copie de cet inventaire, même dépôt, G 1051 ; mêmes inventaires, fol. 4, d'après un vidimus ; A. Molinier, Actes inédits de Philippe Auguste, dans Bibliothèque de l'École des chartes, t. XXXVII (1876), p. 384, d'après F ; Histoire de Languedoc, éd. Privat, t. VI, p. 381.
Texte établi d'après BDEFGHa.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quod nos Remundo quondam Lodovensi episcopo et cunctis ejusdem successoribus et ecclesie Sancti Genesii cui predictus Remundus tunc temporis presidebat, divine caritatis intuitu dedimus et concessimus ac nostri privilegii auctoritate communivimus, in civitate seu villa que dicitur Lodova, ecclesiam in honore beati Genesii martiris constructam et ipsam civitatem seu villam cum omnibus suis pertinenciis, et vicariam ejusdem ville, si qua esset, licenciam quoque faciendi in eadem civitate et in omnibus ecclesie Lodovensis alodiis turres, munitiones, muros, portarum tuitiones, vallos, et castrum de Monte Bruno, castrum de Leraz, villam de Ripa, castrum de Pegairolis villam de Balmis cum podio, villam de Lauros, castrum de Sobers, castrum de Foderia, castrum de Parlaiges, forciam de Planis, forciam de Ulmeto, podium de Cornillio, podium de Gibreto, forciam de Avizate, forciam Sancti Johannis de Gurgite Nigro, villam Sancti Johannis de Plieus, castrum de Elzeria, castrum de Villacum et de Bosco et Valletam, castrum de Albaiga, castrum de Nizate, castrum de Caux cum territoriis suis, villam de Naves, villarem Bardincum, inhibentes ne dux aut comes seu quelibet alia potestas super jamdictam ecclesiam aut res ejus injustam exercerent exactionem aut bona vel domos decedentis episcopi occuparent vel invaderent. Item, donavimus et concessimus prenominato Remundo episcopo et successoribus ejus in perpetuum stratas, novas forcias et precipue illas que fiunt in ecclesiis vel cimiteriis eorumque domibus vel pertinenciis, et specialiter jus faciendi monetam regia auctoritate, que accipiatur per totum episcopatum Lodovensem, nec possint aliqui petere partem vel juris aliquid in moneta illa, et jus prohibendi facere novas forcias et novas monetas in toto episcopatu Lodovensi, et facultatem exigendi fidelitates regi debitas, et potestatem judiciariam omnium causarum tam civilium quam criminalium seu capitalium earumdemque per ministros executionem, sub pleno fidejussionis districto, sine contradictione curie secularis, et insuper omnes minarias tocius episcopatus Lodovensis, quecumque jam aperte vel postmodum erunt aperiende, que regii juris esse noscuntur. Item, cum predictis omnibus, nominato episcopo et ejus successoribus concessimus in perpetuum regalia tocius episcopatus Lodovensis. Attendentes igitur devocionem quam dilectum nostrum Petrum Lodovensem episcopum ad nos et regnum nostrum habere cognovimus, ad peticionem ipsius, predictum privilegium innovantes, omnia supradicta sicut superius continentur expressa, adjunctis etiam hiis que juste et rationabiliter acquisivit et in posterum acquiret, ipsi et successoribus suis, per nos et successores nostros, in perpetuum confirmamus. Quod ut perpetuum robur obtineat, sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato presentem paginam roboramus. Actum Parisius, anno ab Incarnatione Domini M° CC° decimo, regni vero nostri anno tricesimo primo, astantibus in palacio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Bartholomei camerarii. Signum Droconis constabularii. Data vacante (Monogramme) cancellaria.