1212, [du 1er au 24 mars]. — Saint-Germain-en-Laye.
Philippe Auguste accorde aux habitants de Mantes le privilège exclusif du commerce du vin dans cette ville, et autorise la commune à taxer à dix deniers le setier de vin débité dans les tavernes, sauf toutefois pour les gens du roi.
A. Original perdu.
B. Copie du xviiie s., par le Président Lévrier, Bibliothèque nationale de France, Collection de Vexin, vol. 9 (ancien 8 b), p. 33, n° 784.
C. Copie défectueuse du xviiie s., Bibliothèque nationale de France, Collection de Vexin, vol. 14 (ancien 8 e), fol. 60, n° 784 (en marge n° 251 b), d'après les archives de la ville de Mantes.
D. Copie, Archives municipales de Mantes, AA 2.
Texte établi d'après BC.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quod nos dedimus et concessimus communitati Meduntensi in perpetuum franchisam quod nullus vendat vinum in villa Medunte, nisi de communia Medunte fuerit, vel nisi miles aut clericus aut monachus aut persona ecclesiastica fuerit, habens mansionem vel domum in eadem villa quando carta ista facta fuit. Et si aliquis qui non sit de dicta communia, miles aut clericus aut monachus aut persona ecclesiastica manens in eadem villa Medunte, vinum vendiderit, illud vinum remanebit confiscatum communitati Medunte et communitas de vino illo voluntatem suam faciet tanquam de suo proprio. Insuper adjecimus quod dicta communitas possit instituere bannum in villa Medunte quod nullus vendat vinum in taberna in villa Medunte, plus quam decem denarios sextarium, quamdiu ipsa communitas voluerit, nisi nobis et gentibus nostris de hospicio nostro et episcopis et baronibus nostris aut exercitui nostro quando eam per Meduntam duxerimus. Sciendum insuper quod ipsa communitas bannum illud augere vel minuere poterit quoties voluerit, sed super gentes nostros de hospitio nostro et episcopos et barones nostros et exercitum nostrum, bannum non faciet. Si autem aliquis contra bannum predictum et institutionem predictam ire vel facere presumpserit, predicta communitas illud vinum teneat sibi et habeat. Quod ut perpetuum robur obtineat, presentem paginam sigilli nostri autoritate et regii nominis caractere inferius annotato precipimus confirmari. Actum apud Sanctum Germanum in Laya, anno Domini M° CC° XI°, regni vero nostri XXXIII°, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Bartholomei camerarii. Signum Droconis constabularii. Data vacante cancellaria.