1213, [mars]. — Paris.
Philippe Auguste confirme l'accord conclu entre Hervé de Gallardon, sa femme Alis et Galeran son frère, d'une part, et le chapitre de Notre-Dame de Chartres d'autre part, à la suite d'une contestation au sujet d'un droit de voirie que ces seigneurs prétendaient avoir sur la terre du chapitre, alors que leur ancêtre Hugues l'avait affermé à perpétuité au chapitre pour une rente annuelle de quinze livres de monnaie de Chartres dont il avait donné la moitié auxdits frères ; Hervé, Galeran et Alis ont aussi confirmé la cession de cette voirie, faite au chapitre par Bouchard de Mailly, son frère et leurs épouses, et ont fait ratifier cette convention par leurs enfants.
A. Original jadis scellé sur lacs de soie verte et rose. Hauteur, 320 mm. ; largeur, 275 mm. Archives d'Eure-et-Loir, G 1090.
B. Copie du xiiie s., Livre 1 des Privilèges de l'Église de Chartres, Bibliothèque nationale, ms. lat. 10094, p. 133.
C. Copie du xiiie s., Livre 2 des Privilèges de l'Église de Chartres, Bibliothèque nationale, ms. lat. 10095, fol. 61.
Fac-similé : Reproduction réduite d'un tiers environ dans Fr. Gasparri, L'Écriture des actes de Louis VI, Louis VII et Philippe Auguste, Paris, 1973, pl. LXV, fac-similé n° 73.
Indiqué : E. de Lépinois et L. Merlet, Cartulaire de Notre-Dame de Chartres, t. II, p. 66, d'après A, B et C.
Texte établi d'après A, complété d'après B et C.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Ph[ilippus] Dei gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quod, cum inter Herveum dominum Galardonis et Adeliciam uxorem suam et Galerannum fratrem ejusdem Hervei ex una parte, et capitulum Beate Marie Carnotensis ex altera, contentio haberetur super jure viarie quod in terra dicti capituli, predicti Herveus [et u]xor ejus et frater suus Galerannus se habere dicebant, asserente capitulo quod defunctus Hugo, quondam dominus Galardonis, antecessor predictorum Hervei et Galeranni, eidem capitulo penitus remiserat et quitaverat in perpetuum totum jus viarie, sub firma quindecim librarum carnotensium sibi et heredibus suis annuatim certis et statutis terminis persolvendarum, cujus firme medietas, cum ad predictos fratres ab eodem Hugone devoluta esset, nichil amplius sibi poterant in terra capituli pro eadem viaria vendicare, sicut idem capitulum asserebat. Tandem, bonis viris mediantibus, in hanc formam pacis convenerunt utrinque quod quitationem perpetuam dicte viarie quam [sibi] factam a jamdicto Hugone, antecessore predictorum fratrum, memoratum capitulum asserebat, idem fratres et Adelicia uxor Hervei domini Galardonis ratam habuerunt et concesserunt absolute, in tota ipsius capituli terra nichil prorsus retinentes viarie. Concesserunt etiam quitationem viarie factam a Buchardo domino Malliaci et Matheo fratre ejus et uxoribus eorumdem, Matildi et Mabilia. Dictus autem Herveus et uxor ejus Adelicia procuraverunt quod Adam, Herveus, Galerannus, Robertus, Philippus, Johannes, filii eorum, et Margarita, Idonea, Adelicia, filie sue, predicte concessioni et quitationi viarie suum expresse prebuerunt assensum et viariam illam totam similiter quitaverunt capitulo Carnotensi. Hanc igitur conpositionem sic inter eos super predicta quitatione factam, ratam habemus, et predicti fratres Herveus et Galerannus, ut hec quitatio firmior haberetur, super eadem quitatione fideliter observanda, nos eidem capitulo, sicut in eorum autentico prospeximus, [in] plegium assignarunt, et ad petitionem ipsorum, ipsi capitulo predictam quitationem nos garantizaturum promisimus et manucepimus. Quod ut perpetuum robur obtineat, presentem paginam sigilli nostri munimine et regii nominis karactere inferius annotato, ad petitionem utriusque partis confirmamus. Actum Parisius, anno Incarnationis dominice M° CC° duodecimo, regni vero nostri anno tricesimo quarto, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Bartholomei camerarii. Signum Droconis constabularii. Data (Monogramme) vacante cancellaria.