1215, mai. — Compiègne.

Philippe Auguste notifie l'accord conclu entre le doyen et le chapitre de Laon, d'une part, le maire et la commune de Laon, de l'autre, à la suite d'une contestation relative à deux hommes, Gasteau et Herbert, appréhendés par le maire et la commune, ce qui avait motivé une sentence de trois juges délégués par le pape et l'intervention du roi.

Référence : Jacques Boussard et Jacques Monicat (éd.), Recueil des actes de Philippe Auguste roi de France. Vol. 3 : Années du règne 28 à 36 (1er novembre 1206 - 31 octobre 1215), Paris, 1966, no1383.

A. Original jadis scellé sur double queue de parchemin. Largeur, 132 mm. ; hauteur, 150 mm. Bibliothèque municipale de Rouen, ms. 3128 (Collection Leber, n° 5642).

B. Copie du xiiie s., Registre C de Philippe Auguste, fol. 18bis.

C. Copie du xiiie s., Registre E de Philippe Auguste, fol. 87, d'après B.

D. Copie du xiiie s., Registre F de Philippe Auguste, fol. 64 v°, d'après C.

E. Copie du xive s., Cartulaire du chapitre cathédral de Laon, Archives de l'Aisne, G 1850, fol. 261.

a. Baluze, Miscellanea, t. VII, p. 308, d'après C.

Fac-similé : Reproduction légèrement réduite dans Fr. Gasparri, L'Écriture des actes de Louis VI, Louis VII et Philippe Auguste, Paris, 1973, pl. h.-t. LXIX, fac-similé n° 77.

Indiqué : Mention de Dom Bugniâtre, Bibliothèque nationale, collection de Picardie, vol. 269, fol. 13 v°, d'après E ; Bibliothèque nationale, ms. nouv. acq. lat. 1646, fol. 254 v°.


Philippus Dei gratia Francorum rex omnibus ad quos littere presentes pervenerint salutem. Noveritis quod compositio facta est inter decanum et capitulum Laudunense ex una parte, et majorem et communiam Laudunensem ex alia, super duabus contentionibus que erant inter eos occasione Gastelli et Herberti. Super Gastello quem recredere noluerunt, major et communia Laudunensis fatient (sic) emendam in modum quem dixerint T., prepositus, T., archidiaconus, et Hugo, de Novavilla, canonicus Ambianensis, judices super hoc auctoritate domini pape delegati. Quia vero a nobis commoniti fuerunt major et communia predicti ut componerent cum dicto capitulo, quia intelligebamus eos causam injustam super hoc fovere et noluerunt nobis exinde credere, sed sustinuerunt propter hoc excommunicationem per annum et amplius, nobis fecerunt emendam. Super Herberto vero quem ceperunt dicti major et communia nec eum reddere vel recredere voluerunt capitulo requirenti, cum sanguis vel plaga vel aliud pro quo eum detinere deberent non appareret, ipsi emendam nobis fecerunt et emendabunt capitulo memorato in forma ecclesie per divisionem que facta est coram nobis apud Compendium et craantata (sic), que talis est quod pro omnibus excommunicationibus et pro omnibus expensis que occasione istarum querelarum facte sunt, reddent dicti major et communia capitulo memorato usque ad mille et ducentas libras parisiensium, inter hoc quod jam exinde habuerunt et hoc quod exinde sunt adhuc habituri ; et de hoc quod sunt habituri, reddetur eis medietas in instanti festo sancti Dyonisii et alia medietas in sequenti festo Purificationis Beate Marie. Super omnibus autem querelis usque in hodiernum diem motis coram judice, ita per hoc pax est inter capitulum et communiam predictos reformata quod nec littere nec alia ab alterutra partium super eisdem querelis impetrata vel impetranda alicujus de cetero erunt momenti vel valoris capitulo contra communiam vel communie contra capitulum. Quod ut ratum permaneat et stabile, presentes litteras sigillo nostro fecimus sigillari. Actum Compendii, anno Domini M° CC° quinto decimo, mense mayo.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook