1216, [mars]. — Paris.

Philippe Auguste confirme l'accord conclu entre le doyen et le chapitre de Saint-Martin de Tours et Dreu de Mello, seigneur de Loches, au sujet des droits que ce dernier prétendait exercer dans la terre de Ligueil.

Référence : Michel Nortier et Charles Samaran (éd.), Recueil des actes de Philippe Auguste roi de France. Vol. 4 : Années du règne 37 à 44 (1er novembre 1215 - 14 juillet 1223), Paris, 1979, no1415.

A. Original scellé de cire verte sur lacs de soie rouge et verte. Hauteur, 465 mm. ; largeur, 330 mm. Archives nationales, J 176, Tours II, n° 5.

B. Extrait par J. Besly, Bibliothèque nationale, Collection Dupuy, vol. 828, fol. 99 v°, d'après une ancienne copie de la Pancarte blanche de Saint-Martin de Tours, fol. 56.

C. Copie par É. Baluze, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 77, fol. 247, d'après la copie mentionnée dans B.

D. Copie du xviie s., Archives d'Indre-et-Loire, G 414, d'après A.

E. Copie par dom Housseau, Bibliothèque nationale, Collection de Touraine, vol. 6, n° 2401, d'après la Pancarte blanche de Saint-Martin de Tours, fol. 29 v°.

Indiqué : Inventaire des titres du doyenné de Saint-Martin dressé en 1753, Archives d'Indre-et-Loire, G 415, p. 14, d'après A ; É. Mabille, Catalogue analytique des diplômes... relatifs à l'histoire de Touraine, p. 276, d'après E ; A. Teulet, Layettes du Trésor des chartes, t. I, p. 428, n° 1161, d'après A.


In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quod cum esset controversia inter dilectos et fideles nostros Odonem Clementis, decanum, et capitulum Beati Martini Turonensis ex una parte, et Droconem de Melloto, dominum Locharum, ex altera, super quibusdam consuetudinibus quas idem Droco dicebat se habere in terra Ligoliensi, videlicet multrum, raptum, incendium et forisfacta chiminorum, et quater viginti decem tesias palitii ad fortereciam castri Locharum reparandam quas repetebat idem Droco a tribus majoribus Ligoliensibus, et biennum, predictis decano et capitulo hec contradicentibus et probare paratis quod omnia ista, videlicet multrum, raptus, incendium et forisfacta chiminorum, et tota justicia tam magna quam parva ecclesie Beati Martini erant propria et non habebat dominus Locharum biennum in terra Ligoliensi, sed tantum septem libras et dimidiam annuatim pro bienno, et non debebat habere palitium quod petebat, tandem de mandato nostro facta fuit super hiis inquisitio per dilectos et fideles nostros Guillelmum de Azaio, tunc ballivum nostrum Turonie, et Guillelmum Manerii a nobis ad hoc specialiter destinatos, per milites, servientes et plures alios ex utraque parte productos et juratos. Antequam eadem contentio esset per judicium terminata, inter eos pax amicabilis intervenit in hunc modum : multrum, raptus, incendium et tota magna justicia et parva remanent decano et ecclesie Beati Martini in perpetuum pacifice possidenda. De palitio remanent majores et tota terra Ligoliensis quiti et liberi in perpetuum. Biennum habebit dominus Locharum in denariis tantum annuatim eo modo quo solet habere, nec aliud biennum poterit dominus Locharum in dicta terra exigere. Si vero aliquis biennum non reddiderit, biennum et emendam per justiciam decani habebit idem dominus. De chiminis ita erit : omnia forisfacta chiminorum remanent decano et ecclesie Beati Martini, excepto quod si mercator sine licentia pedagiarii Locharum pedagium absportaverit et serviens domini Locharum eum insecutus invenerit in terra Ligoliensi, poterit eum libere arrestare et reducere vel applegiare, ita tamen quod antequam eum reducat vel applegiet, nuntiabit decano vel mandato ejus vel in domo servientis decani quod propter tale forisfactum eum arrestaverit, et hoc faciendo poterit eum reducere, exceptis diebus nundinarum et mercatus Ligolii in quibus omnes in eundo et redeundo ubicumque salvi erunt et liberi, nec servientes domini Locharum in illis diebus nundinarum scilicet et mercatus aliquo modo eos poterunt impedire. Et propter has libertates custodiendas et observandas habet dominus Locharum in unaquaque nundinarum quinque solidos turonensium in die nundinarum servienti domini Locharum reddendos. Si aliquis qui non esset de terra Ligoliensi forisfecerit in terra de Lochis et serviens domini Locharum eum invenerit in terra Ligoliensi, eum poterit arrestare, et si recognoverit forisfactum coram decano vel mandato ejus, serviens domini Locharum poterit eum secum reducere ; et si negaverit, coram decano vel mandato ejus de forisfacto cognoscetur, donec forisfactor convictus fuerit vel confessus. Si vero convictus fuerit vel confessus, mandatum domini Locharum eum libere poterit reducere. Si vero fuerit de terra Ligoliensi, dominus Locharum nullam justiciam in eo habebit. Nullus judeus poterit manere in terra Ligoliensi. Albenagium habebit dominus Locharum sicut solet habere. Alias vero consuetudines, videlicet freceniagium, exercitum et equitatum, habebit idem dominus Locharum per manum decani vel servientium ejus sicut domini Locharum solent habere. Ut autem hec compositio stabilis in perpetuum permaneat, idem decanus domino de Lochis assignavit viginti libras turonensium annui redditus reddendas apud Varennas ipsa die octabarum Omnium Sanctorum preposito vel viario domini Locharum vel certo nuntio dicti domini litteras suas patentes super hoc deferenti. Nos igitur, predictam compositionem ratam et firmam habentes, presentem cartam ad petitionem dictarum partium sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato confirmamus. Actum Parisius, anno dominice Incarnationis M° CC° quinto decimo, regni vero nostri tricesimo septimo, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Bartholomei camerarii. Signum Droconis constabularii.

Data vacante (Monogramme) cancellaria.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook