[1220, janvier ou février.].

Philippe Auguste prolonge pour quatre années à compter de Pâques 1220 la trêve conclue antérieurement avec Jean Sans Terre et précise les conditions de cette nouvelle trêve.

Référence : Michel Nortier et Charles Samaran (éd.), Recueil des actes de Philippe Auguste roi de France. Vol. 4 : Années du règne 37 à 44 (1er novembre 1215 - 14 juillet 1223), Paris, 1979, no1619.

A. Original perdu.

B. Copie contemporaine, sans protocole initial ni protocole final, Londres, Public record Office, Chancery diplomatic documents, bundle 27, file 1, n° 3.

a. P. Chaplais, Diplomatic documents, t. 1, p. 57, n° 67, d'après B.


Hec est forma treuge, set aliquantulum mutata inferius.

Noveritis quod nos, pro honore Dei et Terre Sancte transmarine et optentu precum domini pape, Henrico regi Anglie et hominibus et inprisiis suis qui aperte guerraverunt de hac ultima guerra que fuit inter nos et Johannem quondam regem Anglie, patrem ejusdem Henrici, damus rectas treugas de nobis et hominibus nostris ab instanti Pascha quod erit anno ab incarnatione Domini M°CC°XX° in quatuor annos, salvis nobis prisonibus nostris quos penes nos habemus et salvo juramento quod ville Flandrie et Hano[n]ie et milites et alii homines Flandrie et Hano[n]ie nobis fecerunt. Nos autem et homines et inprisii nostri erimus in ea teneatura in qua sumus modo, et Henricus rex Anglie et homines et inprisii sui erunt in teneatura in qua sunt modo. Nullus multrarius nec aliquis qui fuerit forbannitus a nobis a tempore date treuge inter nos et predictum regem Johannem usque ad predictum terminum poterit intrare terram nostram nisi de voluntate nostra. Si autem aliquis cujus terram habemus in manu nostra venerit in terram nostram, non poterit facere moram in terra nostra, nisi jaceat in lecto egritudinis, preterquam ad portum maris ubi poterit ventum expectare usque ad tempus competens. Si quis de comitatu Andegavie vel Britannie regi Johanni tunc temporis adherebat quando data fuit treuga inter nos et ipsum regem Johannem, vel Henrico regi Anglie nunc adhereat et voluerit facere moram in comitatu Andegavie vel Britannie, non poterit morari [in comitatu Andegavie] nisi de voluntate nostra et senescalli Andegavie nec in comitatu Britannie nisi de voluntate nostra et comitis Britannie. Rex Anglie non capiet malam toltam in terra sua nec nos in nostra. Rex autem Romanorum et Sicilie F[r]edericus erit in treuga ista, si voluerit. Si autem aliquis de hominibus nostris in hac treuga interciperet, nos moneremus eum bona fide ut interceptiones emendaret. Quod si ad monitionem nostram eas nollet emendare, gentes regis Anglie possent in ipsum vindicare de interceptionibus et nos exinde non intromitteremus. Similiter, si aliquis de hominibus regis Anglie vel inprisiis suis in hac treuga interciperet, rex Anglie moneret eum bona fide ut interceptiones emendaret. Quod si ad monitionem regis Anglie eas nollet emendare vel rex nollet vel non posset eas emendare infra talem terminum, nos extunc possemus interceptiones emendare sine meffacere de treuga, si nobis placeret, et rex Anglie se non intromitteret exinde. Et sciendum quod karissimus primogenitus et fidelis noster Lodowicus creantavit nobis bona fide quod treugam istam tenebit quamdiu eam tenebimus. Hanc treugam jurabunt archiepiscopus Cantuariensis, episcopus Wintoniensis, Hubertus de Burgo, justiciarius Anglie, comes Warennensis, comes Sarresbiriensis, ex parte regis Anglie, quod toto posse suo bona fide facient observari et rex Anglie Henricus treugam predictam creantabit quod toto posse suo eam tenebit et faciet teneri. Et nos ad rationem istorum quinque baronum faciemus jurari ex parte nostra per quinque de baronibus nostris et creantabimus bona fide quod ex parte nostra teneatur.