1186, du 1er novembre, au 28 mars 1187. — Fontainebleau.
Philippe Auguste déclare à quelles conditions il a pris sous sa protection le village de Couches appartenant à l'abbaye de Flavigny.
A. Original perdu.
B. Copie postérieure à 1220, dans la partie originale du Registre E de Philippe Auguste, fol. 160 v°.
C. Copie de 1247, Registre F de Philippe Auguste, fol. 129, d'après B.
D. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, latin 12670, fol. 253.
a. Martène, Amplissima Collectio, t. I, p. 968, d'après B ou C.
Indiqué : Gallia Christiana, t. IV, p. 461 e.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Ex regie dignitatis officio rebus ecclesiarum regni nostri nostram tenemur protectionem impendere, et tunc artius tenemur ad hoc ipsum cum aliquod inde consequimur emolumentum. Noverint itaque universi presentes pariter et futuri quoniam, ad petitionem Rainaldi abbatis totiusque conventus ecclesie Flavigniacensis, villam ejusdem ecclesie que dicitur Couche in nostra manu suscepimus et regia protectione et in nostro salvamento, tali quidem tenore quod de singulis hominibus ad potestatem dicte ville pertinentibus, tam intra villam quam extra villam, annuatim, in festo beati Andree apostoli, habebimus quinque solidos vel quatuor vel tres vel duos, et ad minus duodecim denarios; et hoc admensurare, ne graventur homines, erit super priorem illius ville et super prepositum nostrum, quem in illa habebimus villa. Qui prepositus quidem, ad predictum festum, de singulis hominibus burgi et castelli donantibus quatuor sive quinque solidos, habebit annuatim pro salvamento duodecim denarios, et de aliis qui minus quatuor sive quinque solidos dabunt habebit sex denarios. De singulis vero hominibus potestatis predicte ville qui sunt extra villam, habebimus annuatim quartallum annone, cujus medietas erit una frumentum, altera medietas avena. Medietas justitie tam burgi quam castri nostra erit; monachis vero suum claustrum remanet absolute liberum. Noster prepositus et prepositus monachorum invicem fide mediante consociati justitiam ipsam communiter colligent, et alteri sine altero nichil omnino levare licebit. In hominibus potestatis ejusdem ville qui extra castrum et villam manserint nullam justitiam habebit noster prepositus, nisi de salvamento, si redditum non fuerit ad terminum, et hoc per legem et ad consuetudinem patrie prepositus noster accipiet sine parte prioris. Quod si aliquis de iisdem hominibus forte priori rebellis extiterit, de quo clamorem prior ad prepositum referat, eam justitiam tunc prepositus cum priore partietur. Concessimus autem quod homines illos ad damnum aliquod ecclesie non suscipiemus manutenendos, sed, ratione salvamenti quod habemus, monachis omnia sua in ea potestate salva facere curabimus. Et hoc salvamentum tali conditione suscepimus quod illud extra manum nostram mittere nequaquam poterimus, sed ad coronam regiam in perpetuum remanere statuimus. Que omnia, sicut supra diximus, rogatu et assensu tam abbatis quam capituli Flavigniacensis facta ut in posterum rata permaneant et inconcussa, presentem paginam sigilli nostri auctoritate et regii nominis caractere inferius annotato communimus. Actum apud Fontem Blaaldi, anno ab incarnatione Domini M C LXXXVI, regni nostri anno octavo, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa….