1186, du 1er novembre, au 28 mars 1187. — Fontainebleau.
Philippe Auguste déclare à quelles conditions il a pris sous sa protection le prieuré et le bourg d'Anzy-le-Duc en Brionnais, dépendant de l'abbaye de Saint-Martin d'Autun.
A. Original, endommagé surtout dans la partie droite, scellé sur lacs de soie rouge et verte d'un sceau en cire verte, aujourd'hui disparu, avec un grand repli qui remonte jusqu'au bas du monogramme. Hauteur, 350 mm.; largeur, 260 mm. Archives de la Côte-d'Or, Chambre des comptes de Dijon, B 11640, n° 5.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Ex regie dignitatis officio rebus ecclesiarum regni nostri [nostram tenemur protectionem] impendere et tunc artius tenemur ad hoc ipsum cum aliquod inde consequimur emolumentum. Noverint itaque uni[versi presentes pariter et futuri quoniam ad pe]titionem G. abbatis totiusque conventus ecclesie Sancti Martini Eduensis villam ejusdem [ecclesie que dicitur Anzi] acus in nostra [manu suscepimus et regia protectione] et in nostro salvamento, salvo per omnia jure quod Gaufridus Dalmatii in eodem loco habere disgnoscitur, tali quidem tenore quod [de singulis hominibus] ad potestatem dicte ville pertinentibus tam intra villam quam extra villam annuatim in festo beati Andree apostoli habebimus quin[que solidos vel qua]tuor vel tres vel duos, et ad minus duodecim denarios; et hoc admensurare ne graventur homines erit super priorem ville [et super prepositum nostrum] quem in illa habebimus villa. Qui prepositus quidem ad predictum festum de singulis hominibus [burgi et castelli donantibus quatuor sive quinque] solidos, habebit annuatim pro salvamento duodecim denarios, et de aliis qui minus quatuor sive quinque solidos dabunt habebit sex denarios. De sin]gulis vero hominibus potestatis predicte ville qui sunt extra villam habebimus annuatim quartal[lum annone, cujus medietas erit una frumen]tum, altera medietas erit avena. Medietas justicie tam burgi quam castri nostra erit; monachis vero suum claust[rum remanet absolute liberum.] Noster prepositus et prepositus monachorum invicem fide mediante consociati justitiam ipsam similiter colligent, et alteri sin[e altero nichil omnino le]vare licebit. In hominibus potestatis ejusdem ville qui extra villam et castrum manserint, nullam justitiam habebit noster prepositus, nisi de salva[men]to, si redditum non fuerit ad terminum, et hoc per legem et consuetudinem patrie prepositus noster accipiet sine parte prioris. Quod si aliquis de eisdem hominibus forte priori rebellis extiterit, de quo clamorem prior ad prepositum referat, eam justitiam tunc prepositus cum prior[e parti]etur. Concessimus autem quod homines illos ad dampnum aliquod ecclesie non suscipiem[us manutenendos, sed, ratione salvamenti quod] habemus, monachis omnia sua in ea potestate salva facere curabimus. Et hoc salvamentum tali cond[itione suscepimus quod illud extra] manum nostram mittere nequaquam poterimus, set ad coronam regiam imperpetuum remanere statuimus. Que [omnia, sicut supra dixi]mus, rogatu et assensu tam abbatis quam capituli Sancti Martini Eduensis facta, ut in posterum rata permaneant et inconvulsa, presentem paginam sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato communimus. Actum apud Fontem Blaaldi, anno ab incarnatione Domini M° C° LXXX° sexto, regni nostri anno octavo, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Signum comitis Theobaldi, dapiferi nostri. Signum Guidonis buticularii. Signum Mathei camerarii. Signum Radulphi constabularii.
Data vacante (Monogramme) cancellaria.