1191 [juin]. — Acre.
Philippe Auguste confirme la sentence prononcée par l'évêque de Paris, l'abbé de Sainte-Geneviève, le doyen, le chantre et le chancelier de Paris, pour régler les droits des chanoines de Notre-Dame d'Étampes et des clercs de Sainte-Croix.
A. Original perdu.
B. Copie du xve s., Cartulaire de Notre-Dame d'Étampes, Archives départementales des Yvelines, J 2786, fol. 1 mutilé.
a. Fleureau, Les antiquités d'Estampes, p. 389.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Noverint universi [presentes] pariter et futuri quod causam que vertebatur inter canonicos Beate Marie Stamparum et clericos Sancte Crucis, que intra terminos Beate Marie constituta erat, et de jure matricis ecclesie plurimum usurpare videbatur, amicis et fidelibus nostris episcopo Parisiensi, abbati Sancte Genovefe, decano, cantori et cancellario Parisiensibus, quia causa ecclesiastica erat et quia per ecclesiasticas personas terminari debebat, commisimus terminandam. Judices vero predicti, liti finem imponentes, hoc modo terminaverunt, sicut ex rescripto eorum didicimus. In ecclesia Sancte Crucis non celebrabitur missa donec pulsatum fuerit ad primam in ecclesia Beate Marie; nec ad primam nec ad aliam horam pulsabitur in ecclesia Sancte Crucis, donec pulsatum fuerit prius ad eandem in ecclesia Sancte Marie. Canonici Sancte Crucis fontes baptismales non habebunt. Neminem parrochianorum Beate Marie ad confessionem recipient nisi in necessitate, sicut nec ad communionem, nullatenus ad sepulturam. Nullam mulierem ad purificationem recipient. Nullam visitationem sollempnem facient infirmorum parrochialium cum oleo infirmorum vel cruce vel aqua benedicta. Nullam processionem ad parrochianum mortuum facient infra fines parrochie Sancte Marie, nisi cum processione ejusdem ecclesie, si ipsa processio ire voluerit. Idem erit de vigiliis mortuorum. Nullam pulsacionem facient in parrochiano mortuo antequam pulsatum fuerit in ecclesia Beate Marie. Nullus, nisi auctoritate et licentia cantoris Beate Marie, regat scholas. Nullam pulsationem pro cereo paschali facient. Nullas chartas super contractibus, quas solet cantor facere, facient, nec sigilla super mortuos, nec panem benedictum, nec excommunicationem nominatim facient super parrochianos Beate Marie, nisi precepto majorum suorum; pro suis autem et suorum damnis in generali excommunicent. Offensas quas in capitulo emendare non potuerint vel noluerint, ad citationem cantoris et capituli Beate Marie, in capitulo Beate Marie emendabunt. Cessante ecclesia Beate Marie cessabunt. Habebit cantor et capitulum Beate Marie potestatem canonice puniendi canonicos et clericos Sancte Crucis, si major vel sanior pars capituli presens fuerit et censuerit. Que ut perpetuam obtineant firmitatem, sigilli nostri auctoritate et regii nominis charactere inferius annotato precepimus confirmari. Actum apud Acon, anno incarnati Verbi MCXCI, regni vero nostri anno XII, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Mathei camerarii. Signum Radulphi constabularii.
Data vacante cancellaria.