1181, du 1er novembre, au 27 mars 1182. — Fontainebleau.
Philippe Auguste confirme les biens de l'église Saint-Pierre-et-Saint-Ambroix de Bourges.
A. Original perdu.
B. Vidimus de Charles VII de 1455, Archives nationales, JJ 187, n° viixxvi.
C. Copie du xvie s., Archives départementales du Cher, 12 H 4, fonds de Saint-Ambroix de Bourges, d'après B.
D. Autre copie du xviie s., Archives départementales du Cher, 12 H 4, fonds de Saint-Ambroix de Bourges, d'après B.
E. Copie faite pour Colbert, Bibliothèque nationale, français 21076, p. 1085, d'après B.
F. Copie du xviiie s., Archives départementales du Cher, 12 H 2, Inventaire des titres de l'abbaye de Saint-Ambroix, p. 9, d'après B.
a. Ordonnances, t. XIV, p. 375, d'après BE.
Texte établi d'après B.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philipus Dei gratia Francorum rex. Quoniam ea que in pias causas erogata sunt a predecessoribus nostris confirmata ex regie dignitatis officio debemus inconvulsa et illesa conservare; proinde notum facimus universis presentibus pariter et futuris, quatinus ecclesie Sancti Petri et Sancti Ambrosii possessiones suas et omnia quecumque habet concedimus et regia auctoritate confirmamus libere et quiete tenendum et perpetuo possidendum, eo videlicet tenore quo ipsa tenuit, tempore Harpini, predecessoris nostri, et Ludovici, patris nostri, has videlicet possessiones: burgum qui dicitur Brisacus, totum ita liberum quod nullus homo propter forefactum aliquod infra capiatur, et omnes alias consuetudines ejusdem burgi, villicationem, stabulationem, botagium vini et omnes consuetudines burgi; et totam terram Sancti Petri et Beati Ambrosii ubicumque sit posita, ut nullus deinceps ausus sit in ea accipere unius ovi precium; duos etiam molendinos in eodem burgo, et tertium pannos apparentem (sic); in suburbio vero urbis, duos molendinos in loco qui dicitur Pratus, et alium molendinum qui dicitur Novus, et alium in loco qui dicitur Planchea, et in loco qui dicitur Bellus Locus molendinum qui dicitur Calaragium, ita scilicet quod super molendinos prefatos aliquis molendinum non faciat; molendinum quoque de Posterna, et ipsam aquam predictorum molendinorum ita liberam quod nullus sit ausus ibi piscare sine licentia canoniqorum. Et confirmamus etiam pratum Odonis et terram in circuitu positam ad ipsum pratum pertinentem et consuetudines, et pratum Fiscalense et terram in circuitu positam et consuetudines, et omnes areas ad locum Beati Petri pertinentes; curtem vero ad Vinologio (sic) cum consuetudinibus et ecclesiam et omnia que ad ecclesiam vel curtem pertinent, servos scilicet et ancillas, decimas et universa debita eorum et omnem potestatem tam de parrochia quam de curte, scilicet quod in hiis omnibus predictis nullus ausus sit accipere valens ovum galline; preterea curtem et omnem potestatem de Romaniaco et omnia que ad ipsum pertinent, videlicet servos, ancillas, decimas et omnia debita eorum, et curtem de Nongenciaco cum servis et ancillis et consuetudinibus et potestatem et omnia que ad ipsam curtem pertinent, tam in terra quam in silva, a molendino veteri qui vocatur Mirebello, vigiles homines ibi manentes ex utraque parte aque usque ad eundem burgum, ad monasterium vel burgum custodiendum cum eisdem qui in eodem burgo morantur. Confirmamus quoque duas nundinas, unam in festivitate Petri et Pauli in mense junio, alteram in Natale Sancti Ambrosii, et unamquamque per septem dies et totidem noctes, ita ut infra predictum spatium nullus sit ausus accipere aliquid eorum que ad ipsas nundinas pertinent, nisi canonici aut illi qui de ipsis tenuerint. Concedimus etiam ut quicumque a nobis vel nostris successoribus aliquod feodum habuerit, sicut alodium tribuat prefate ecclesie, si dare voluerit. Concedimus etiam pedagium [et] pontagium in ponte Sancti Ambrosii que uxor Hugonis Esmeril et filii ejus cum assensu Himbaudi Capreoli prenominate ecclesie tribuerunt, sicut ipse Imbaudus a nobis feodaliter illa tenebat, ita ipsi ecclesie predicte tenenda. Consuetudinem quoque quam servientes nostri in terra de Vinolio propter parrochiam Sancti Georgii requirebant, quoniam ad parrochiam de Vinolio eam pertinere probatum est, sepe dicte ecclesie liberam prorsus dimisimus. Illud quoque concedimus eisdem canonicis ut, sicut ab antecessoribus nostris monasterium reedificatum est, ita ex nostro precepto pontem reedificent super aquam et calciatam usque ad vineas. Si quis vero juxta ipsam calciatam in terra Sancti Petri et Sancti Ambrosii domum ad manendum construxerit, ita eum liberum dimittimus ab omnibus consuetudinibus, sicut sunt illi qui in burgo commorantur; pontaticum vero [non exigemus] de hiis qui per pontem transierint, exceptis hiis qui in civitatem intraverint. Quod ne valeat oblivione deleri vel aliquatenus infringi, presentem paginam sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato communiri precepimus. Actum apud Fontem Bleaudi, anno ab incarnatione Domini millesimo C° LXXXI°, regni nostri tercio, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Signum comitis Teobaudi, dapiferi nostri. Signum Guidonis buticularii. Signum Mathei camerarii. Signum Radulphi constabularii. Data per manum Hugonis cancellarii.