1182, du 1er novembre, au 16 avril 1183. — Paris.
Philippe Auguste confirme les coutumes des bouchers de Paris.
A. Original perdu.
B. Copie de 1220, Registre E de Philippe Auguste, fol. 87 v°.
C. Copie de 1247, Registre F de Philippe Auguste, fol. 65, d'après B.
D. Vidimus de Charles, régent du royaume, duc de Normandie, de 1358, Archives nationales, JJ 86, n° 382, d'après A.
a. Ordonnances, t. III, p. 259, d'après D.
b. M. Leclère (dir.), Paris, de la préhistoire à nos jours, Saint-Jean-d'Angély, 1985, p. 134 (trad. française).
Indiqué : Labbe, Alliance chronologique, t. II, p. 193, d'après le «Livre blanc du procureur du roi, fol. 275».
Texte établi d'après BD.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quoniam carnifices nostri Parisienses nostram adierunt presentiam, requirentes ut antiquas eorum consuetudines, sicut pater noster et avus noster Ludovicus bone memorie et alii predecessores nostri reges Francorum eis concesserunt et in pace tenere permiserunt, ita et nos eis concederemus et in pace tenere permitteremus. Ad quorum preces, consilio eorum qui nobis assistebant, id quod requirebant concessimus. Verum, quoniam consuetudines ille in carta quam a patre nostro habebant non erant scripte, eas scripto mandari et sigillo nostro confirmari precepimus. Sunt autem hee consuetudines. Carnifices Parisienses possint vendere et emere bestias vivas et mortuas et quecumque ad carnificem pertinent libere, sine omni consuetudine et sine pedagio dando infra banleucam Parisiensem, undecumque res ille veniant aut quocumque etiam ducantur, si forte eas aliquo duci contigerit. Pisces maris et pisces aque dulcis simili modo vendere possunt et emere. Item nemo potest esse carnifex Parisius quin alii carnifices habeant sua jure, scilicet pastum et potum, nisi spontanea voluntate perdonare voluerint. In octabis Natalis Domini dabit nobis singulis annis unusquisque carnificum XII denarios, in octabis Pasche XII denarios, in octabis sancti Dionisii XII denarios illi qui a nobis id tenet in feodo. Quisque carnificum, singulis diebus dominicis quibus sciderit carnes porcinas sive bovinas, debet preposito nostro obolum de stallagio, et quisque carnificum debet nobis, singulis annis, unum haubennum vini in vindemiis. Que omnia ut perpetuam obtineant firmitatem, presentem paginam sigilli nostri auctoritate ac regii nominis caractere inferius annotato communivimus. Actum Parisius, anno ab incarnatione Domini millesimo centesimo octogesimo secundo, regni nostri anno quarto, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Signum comitis Theobaldi, dapiferi nostri. Signum Guidonis, buticularii nostri. Signum Mathei camerarii. Signum Radulphi constabularii. Data per manum (Monogramme)…