1207, du 22 avril au 31 octobre. — Saint-Germain-en-Laye.

Philippe Auguste confirme la concession que son père le roi Louis avait faite à Mathieu, évêque de Troyes, de différents biens situés en partie à Saint-Lyé, Avant, Laines-au-Bois, Anglure, avec une île dans l'Aube près d'Anglure, Aix-en-Othe, localité où les seigneurs de Villemaur n'exerceront pas le droit de dépouilles pendant la vacance du siège épiscopal, Gumery, et Somme-Fontaine. Il sanctionne divers bienfaits dont l'église a été l'objet de la part des comtes Hugue et Henri et renonce à la collation des prébendes et bénéfices pendant la vacance du siège épiscopal.

Référence : Jacques Boussard et Jacques Monicat (éd.), Recueil des actes de Philippe Auguste roi de France. Vol. 3 : Années du règne 28 à 36 (1er novembre 1206 - 31 octobre 1215), Paris, 1966, no982.

A. Original jadis scellé, d'après une note d'un archiviste du xviiie s., jointe à l'original, en cire verte sur lacs de soie rouge. Hauteur 329 mm. ; largeur 440 mm. Archives départementales de l'Aube, G 2551.

B. Copie du xiiie s., Registre A de Philippe Auguste, fol. 50.

C. Copie retranscrite dans une bulle d'Innocent III du 7 février 1208 adressée à l'évêque de Troyes (Potthast, n° 3292).

D. Copie du xiiie s., Registre C de Philippe Auguste, fol. 100, d'après B.

E. Copie du xiiie s., Registre E de Philippe Auguste, fol. 136 v°, d'après D.

F. Copie du xiiie s., Registre F de Philippe Auguste, fol. 106, d'après E.

G. Copie du xive s., Registre B de Philippe Auguste, fol. 56 v°, d'après B.

H. Copie du xive s., Registre D de Philippe Auguste, fol. 136, d'après D.

I. Vidimus de 1328 par Jean de Villebon, clerc, tabellion-juré à Troyes, Archives départementales de l'Aube, G 3289.

J. Copie du xve s., Cartulaire de Saint-Pierre de Troyes, Archives de l'Aube, G 1252, fol. 70 v°.

K. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Dupuy, vol. 228, fol. 21.

L. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale de France, Collection Duchesne, vol. 74, fol. 96 v°.

M. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale de France, fr. 20367, fol. 15 v°.

N. Copie du xviiie s., Archives nationales, K 222, n° 113.

O. Copie du xviiie s., par Jean Bouhier, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17709, p. 703, n° 182.

P. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Champagne, t. 15, fol. 32 v°.

a. Camuzat, Promptuarium antiquitatum Tricassensis diœcesis, p. 186.

b. Pithou, Recueil des évesques de Troyes, édition de 1629, p. 686 (extraits).

c. É. Baluze, Epistolae Innocentii III, t. II, p. 132, d'après les Registres du Vatican (cf. C).

d. J.-P. Migne, Patrologie latine, vol. 215, 1865, col. 1304, d'après C.

e. Thiers, Traité de la dépouille des curez, p. 138.

f. C. Lalore, Collection des principaux cartulaires…, t. V (Cartulaire de Saint-Pierre de Troyes…), p. 124, n° 121, d'après d.

Indiqué : Mention du xviie s., Bibliothèque nationale, collection Dupuy, vol. 11, fol. 12 v°. ; mention du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Du Chesne, t. 40, fol. 37 ; mention dans A. Luchaire, Études sur les actes de Louis VII, p. 329, n° 736.


In nomine sancte et individue Trinitatis. Amen. Ph[ilippus] Dei gracia Francorum rex. Noverint universi presentes pariter et futuri quod karissimus quondam genitor noster Ludovicus Matheo tunc temporis Trecensi episcopo ejusque successoribus que subter annexa sunt imperpetuum concessit et confirmavit, videlicet villam que dicitur Sanctus Leo cum appendiciis suis et quidquid juris idem episcopus habebat in villa que dicitur Avenz, quidquid juris habebat in villa que dicitur Lanes, quidquid juris habebat in villa que dicitur Angularia et insulam que juxta eam sita est in flumine Alba, villam que dicitur Aquys cum appendiciis suis, in ea libertate que ipsi Trecensi episcopo a dominis de Villamauri concessa est, videlicet ut cum Trecensem ecclesiam suo antistite vacare contigerit, domini Villemauri vel ministri eorum de rebus episcopi vel suorum hominum jurisditionis (sic) ejusdem ville nichil accipient, sed usibus et dispositioni ejus qui illic fuerit subrogandus antistes in sua incolumitate omnia conserventur ; quicquid etiam idem episcopus habebat in villa que dicitur Gumereium et in villa que nuncupatur Summus Fons cum jure et libertate quam in eisdem locis habuerunt antecessores sui ; preterea libertatem sibi et ecclesie sue a bone memorie comite Hugone concessam, scilicet ut qui ab eodem episcopo servientes aliquod publicum officium obtinuerint ab omni justicia et exactione comitum Trecensium ac suorum ministerialium quamdiu officium ipsum habuerint liberi sint et immunes. Adjecit etiam bone memorie supradictus genitor noster ut domus episcopales et curtes cum omnibus in eis contentis in obitu episcoporum illam libertatem obtineant quam comes Henricus ei concessisse et confirmasse dinoscitur ; ad hec, unum modium frumenti quem idem comes Henricus ei de molendinis que sub Turre sita sunt, pro hominibus apud Curtes Insule habitantibus dedit in vigilia Omnium Sanctorum annuatim persolvendum, et unum sextarium frumenti in novis molendinis juxta ecclesiam Sancti Quintini, pro censu quem debet Paganus de Tulo, furnum quoque in burgo episcopi in ea integritate libertatis quam ei memoratus comes Henricus concessit et scripto suo roboravit ; centum etiam solidos quos idem comes Henricus dedit matriculariis ecclesie Sancti Petri in theloneo suo Trecensi singulis annis persolvendos ; granchiam quoque Ville Cestini cum appendiciis suis que acquisivit et acquirere posset ; preterea honorem de Meriaco cum casamentis, terris cultis et incultis, fluviis, aquis aquarumve decursibus, pratis, pascuis et nemoribus, servis et ancillis, sicut antecessores ejus ab ipso genitore nostro et suis antecessoribus habuerunt ; casamenta etiam que domini de Triannello, castrum videlicet de Venesiaco cum aliis, que (sic) ab ecclesia Trecensi habent, casamenta que Guido de Domnipetra et Hugo de Planceo hactenus ab ecclesia Trecensi tenuerunt, casamenta etiam que vicecomes Senonensis et dominus de Chascenaio apud molendinum Leonis tenent, casamentum quod Odo de Avelleio ab ecclesia Trecensi tenet, nichilominus etiam casamentum quod vicecomes Sancti Florentini ab ecclesia Trecensi habet, cum aliis omnibus que hactenus ecclesia Trecensis habuisse dinoscitur. Nos igitur predicta omnia sicut in privilegio patris nostri continentur confirmamus. Preterea de donatione prebendarum que vacarunt in ecclesia Beati Petri Trecensis, vacante sede illa, quia non inveniebamus aliquem qui vidisset quod nos eas dedissemus aut quod genitor noster pie recordationis rex Ludovicus ipsas tempore vacantis sedis vacantes dedisset, et quia etiam ex assertione plurium audivimus quod prebende archidiaconatus et alia beneficia tempore illo vacantia futuro reservarentur episcopo Trecensi ad conferendum quibus vellet, concedimus dilecto nostro Herveo Trecensi episcopo ut ea conferat et donationem illorum habeat tam ipse quam successores (quam successores) ejus episcopi Trecenses. Concedimus autem eidem episcopo ut de donationibus quas super hiis fecimus suam faciat voluntatem, utpote qui nichil juris in hujusmodi donationibus habebamus. Ut autem predicta omnia perpetuum robur obtineant, sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato presentem paginam confirmamus. Actum apud Sanctum Germanum in Loia, anno Incarnationis Domini M° ducentesimo septimo, regni vero nostri anno vicesimo octavo, astantibus in palatio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. Signum Guidonis buticularii. Signum Mathei camerarii. Signum Droconis constabularii. Dat[a] vacante (Monogramme) cancellaria.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook