912-926, 9 juillet.

Louis l'Aveugle, empereur, à la requête de son parent le duc et marquis Hugues, donne à l'église de Valence et à l'évêque Remegaire des domaines au comté de Die, savoir: la «villa» de «Saxiacum» avec le château, «Adgentiolum» et Saoû, ainsi que diverses églises.

Référence : Maurice Prou et René Poupardin (éd.), Recueil des actes des rois de Provence (855-928) : Charles de Provence, Boson, Louis l'Aveugle, Paris, 1920, no65.

A. Original perdu.

B. Copie du xviie s., par Raymond Juvénis, Histoire de Dauphiné, Bibliothèque de Carpentras, ms. 518 (anc. 504), p. 1072.

a. J. Columbi, De rebus gestis Valentinorum et Diensium episcoporum, éd. de 1638, p. 12; éd. de 1652, p. 14; Opuscula, p. 251, «ex tabulario episcopii Valentini».

b. H. Bouche, Histoire et chorographie de Provence, t. I, p. 781, d'après a (fragment).

c. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 685, n° xvii, d'après a.

d. J. Chevalier, L'abbaye de Saint-Tiers de Saou, dans Bulletin d'histoire ecclésiastique des diocèses de Valence, Gap, Grenoble et Viviers, t. XXI (1901), p. 62, n. 3, d'après a.

Traduction : Traduit dans J. de Catellan, Antiquités de l'église de Valence, p. 207.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 373, à l'année 911.

Indiqué : U. Chevalier, Regeste Dauphinois, n° 1019.

Nous assignons à ce diplôme les mêmes dates extrêmes qu'au numéro précédent.

Établissement du texte d'après B et a.


In nomine Domini aeterni et salvatoris nostri Iesu Christi. Hludovicus, divinae ordinationis providentia imperator augustus. Si sacris locis emolumentum nostrae imperialis celsitudinis exhibemus, profuturum nobis id ad praesentem vitam facilius transeundam et ad aeternam facilius obtinendam confidimus. Unde comperiat omnium fidelium nostrorum, praesentium scilicet et futurorum, solertia quoniam quidem nos, pro remedio animae genitoris nostri, piissimi regis Bosonis, ac piissimae genitricis nostrae Hermingardis atque ad deprecationem inclyti ducis ac marchionis nostri Hugonis, videlicet propinqui nostri, conferimus Deo et sancto Cypriano, gloriosissimo martyri, ac sancto Apollinari, eximio confessori atque pontifici Valentinensis ecclesiae, ubi Remegarius, reverendus noster atque fidelis, praesul esse dignoscitur, res sitas in comitatu Deensi, villam scilicet quae vocatur Saxiacum, cum castro desuper similiter nominato, cum Adgentiolo atque Saone. Haec itaque omnia cum ecclesiis, una in honore sanctae Dei genitricis Mariae dicata, alia in honore sancti Joannis, tertia quoque in honore sancti Tiertii martyris, cum familia utriusque sexus, cum vineis, pratis, sylvis, pascuis, molendinis, aquis aquarumque decursibus et cum omnibus ad praedictam villam, Saxiacum videlicet, pertinentibus, totum Deo sanctisque jamdictis donamus, ut faciat exinde Remegarius praesul suique successores ab hodie et deinceps sicut ex aliis rebus a piissimis regibus et imperatoribus inibi collatis. Ut autem haec nostra largitio nostris futurisque temporibus inviolabilem in Christi nomine obtineat firmitatem, manu nostra subter firmavimus et de annulo nostro sigillari jussimus.

Signum Hludovici serenissimi imperatoris augusti.