892, 18 mars. — Lyon.

Louis l'Aveugle, roi, à la requête de sa mère Ermenjart et de son précepteur Aurélien, archevêque de Lyon, donne à l'église de ladite ville l'église Saint-Laurent-hors-les-murs, l'abbaye de Saint-Martin d'Ainay, le domaine de Genouilleux, ainsi que l'église Saint-Irénée et des terres en divers lieux; il lui confirme en même temps les donations faites par Lothaire, Louis le Pieux, Charles le Chauve et Louis le Bègue.

Référence : Maurice Prou et René Poupardin (éd.), Recueil des actes des rois de Provence (855-928) : Charles de Provence, Boson, Louis l'Aveugle, Paris, 1920, no29.

A. Original perdu.

B. Copie du début du xiie s., dans le Cartulaire A de l'église de Grenoble, dit de saint Hugues, Bibliothèque nationale, ms. lat. 13879, fol. lxxxi v°, n° 31, sous la rubrique: «Preceptum Ludovici regis quod fecit ȩcclesiȩ sancti Stephani Lugdunensis, et dicit quod Colonicas et Fistiliacum et Caduliacum villas, quȩ sunt in mandamento de castro Virevo, in pago Salmoriacensi, sunt et in episcopatu Gratianopolitano.»

C. Copie du xviie s., par P.-F. Chifflet, dans ses Collectanea burgundica, Bibliothèque de la Société des Bollandistes, à Bruxelles, «ex archiv. eccl. Lugdun.».

D. Copie du xive s., dans les Privilegia imperialia et papalia ecclesiae Lugdunensis, Archives départementales de l'Isère, B 3784, fol. 3.

D'. Copie du xive s., dans le cartulaire de l'église de Lyon de 1350, dit Cartulaire de 1350, fol. 26 v°, dont semble dériver D.

E. Copie du xviie s., par le P. Bullioud, dans le Lugdunum sacroprofanum, Bibliothèque municipale de Lyon, fonds Coste, ms. 949, fol. 145, «ex cartulario majori de Cremaulx, fol. xxvi».

F. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 17197, fol. 83, d'après B.

G. Copie du xviie s., Archives départementales de l'Isère, G 210 provisoire, fol. 61 v°, d'après B.

H. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 5456, fol. 62, «extrait des registres de la Chambre des comptes du Dauphiné», dérivant de B.

I. Copie du xviie s., Bibliothèque de la Faculté de médecine de Montpellier, ms. 256, p. 157, d'après E.

a. J. Severt, Chronologia historica antistitum Lugdunensis archiepiscopatus, t. I, p. 190.

b. Baluze, Miscellanea, 1re éd., t. II, p. 253; 2e éd., t. III, p. 34, d'après B.

c. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 674, n° 1, d'après b.

d. J. Marion, Cartulaires de l'église cathédrale de Grenoble, p. 72, A xxxi, d'après B.

e. [Monfalcon,] Origines et bases de l'histoire de Lyon, t. II, p. 371, d'après c.

f. Guigue, Documents des archives de la cathédrale de Lyon récemment découverts, dans la Bibliothèque de l'École des chartes, t. LXXVI (1915), p. 532-544.

g. Guigue, Le cartulaire de l'église de Lyon, dans le Bulletin philologique et historique (jusqu'à 1715), année 1916, p. 28-51.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 347.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1448.

Indiqué : U. Chevalier, Regeste Dauphinois, n° 902.

Les passages imprimés en petit texte semblent empruntés au diplôme de Charles le Gros, 20 juin 885, pour la même église (J. Marion, Cartulaires de l'église cathédrale de Grenoble, p. 9, A vi; Böhmer-Mühlbacher, Regesta, n° 1705 [anc. 1660]).


In nomine sanctȩ et individuȩ Trinitatis. Ludovicus, divina ordinante providentia rex. Si fidelium nostrorum sanis justisque peticionibus aurem nostrȩ serenitatis accomodamus eorumque utilitatibus prestando subvenimus, regiȩ dignitati operam damus et ob id eorum animos nostrȩ fidelitati promptiores, immo ferventiores exhibemus. Itaque notum sit omnibus fidelibus sanctȩ Dei ȩcclesiȩ ac nostris, presentibus atque futuris, quoniam, deprecatione et ortatu sive consilio gloriosissimȩ genitricis nostrȩ Hermengardis et pro sincerissimo Aureliani, didascali nostri, obsequio, concessimus ȩcclesiȩ beatissimi prothomarthyris Stephani Lugdunensis, cui idem venerabilis Aurelianus archiepiscopus preesse dinoscitur, ȩcclesias villasque, cum omnibus ad eas pertinentibus, in pago Lugdunensi sitas, ut ipse beatissimus prothomartyr pro nobis et pro nostris genitoribus ac avis et proavis intervenire dignetur, videlicet foris murum ipsius civitatis ȩcclesiam sancti Laurentii, cum benefitiolo ad ipsam pertinente, cis Ararim vero abbatiam sancti Martini quȩ Athanacus vocatur, cum omnibus sub integritate ad ipsam abbatiam pertinentibus, Genoliacum quoque, cum portu et mercato, habentem capellam et mansos inter vestitos et absos XXXa IIIes cum omnibus ad se pertinentibus, Dagniacum etiam, habentem capellam et inter absos et vestitos mansos triginta, cum omnibus quȩ ad eam aspiciunt. Contulimus quoque ȩcclesiam sancti Hyrenei ad stipendia canonicorum ibidem servientium pro ȩterna remuneratione, in Luperciaco mansos IIIes, in Viliaco, mansum unum, in Monte mansos duos, in Cabanniaco mansos duos. Volumus quippe, ad gloriosissimȩ genitricis nostrȩ votum, precepta a nostris statuta avis et proavis, piissimis videlicet imperatoribus augustis, Hlotario, Hludovico atque Karolo eorumque filiis et nepotibus, regibus, necnon et consobrino nostro, Hludovico rege, nostrȩ auctoritatis isto videlicet precepto confirmare: in pago scilicet Lugdunensi, Nantoadense monasterium et Saviniacense, cum suis omnibus appenditiis, et in eodem pago immunitatem Villȩ Urbanȩ juxta civitatem et Ansam villam, in usus fratrum, ac Aulanium, Caliscum quoque et Cortennacum et villam Egenam vicumque Ambariacum atque Beliniacum, Luperciacum etiam et Cocciacum, cum earum appenditiis et familiis utriusque sexus; in pago Viennense, villam Turnonem et Liviam et Lucennacum, cum integritatibus suis; in pago autem Valentiaco, Aciacum villam; in pago autem Salmoriacensi et Gratianopolitano, Colonicas et Fistiliacum, Caduliacum villas, cum suis pertinentibus; in comitatu Scutiacense, Morgas villam, cum immunitate et appenditiis suis; in pago vero Brionensi, Pismacum villam cum omni integritate; in pago namque Augustudunense, Candiacum villam, cum suis appenditiis; in pago etiam Belnensi, Polmarcum villam cum integritate sua; et in comitatu Portuensi, Flaviacum et Pocetum villas, cum omnibus appenditiis suis; in pago namque Cavilonensi, Montaurium villam et Villare atque Scovellam, cum suis appenditiis; in pago vero Bassiniacense, Ramsonarias, cum suis appenditiis. Volumus ergo, ut supra diximus, quȩ ibidem ab antecessoribus nostris jam dictis aut largita sunt aut reddita seu ab aliis cujuscumque ordinis viris collata sunt vel deinceps, Deo propitio, conferentur, sub nostra immunitate firma et stabilia perseverent. Precipientes ergo jubemus et jubendo precipimus ut nullus judex publicus vel quislibet ex juditiaria potestate in ecclesias aut loca vel agros seu reliquas possessiones memoratȩ ecclesiȩ quas moderno tempore infra ditionem regni nostri legaliter possidet, vel quȩ deinceps in jure ipsius divina voluerit pietas augeri, ad causas audiendas aut freda exigenda vel mansiones aut paratas faciendas vel fidejussores tollendos aut homines ipsius ȩcclesiȩ extra rationem distringendos nec ullas reddibitiones aut illicitas occasiones requirendas ullo unquam tempore ingredi audeat vel quȩ supra memorata sunt penitus exigere presumat; sed liceat memorato archiepiscopo suisque successoribus res supramemoratȩ ȩcclesiȩ quieto ordine possidere et nobis fideliter deservire et pro nobis ac gloriosissima genitrice nostra et pro totius regni nostri stabilitate non negligant exorare. Ut autem hȩc nostrȩ munificentiȩ auctoritas semper in Dei nomine obtineat firmitatem, manu nostra subter firmavimus et anuli nostri impressione assignari jussimus.

Signum Hludovici serenissimi regis (Monogramma).

Warimaldus notarius ad vicem Barnoini recognovit.

Data XV kal. aprilium, anno dominicȩ incarnationis DCCCXC°II° et, eodem, Christo propitio, regnante domno nostro Hludovico anno II° in Burgundia seu Provintia, indictione Xa. Actum Lugduni civitate, in Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook