861, 22 août. — Mantaille.

Charles, roi, à la requête de Remy, archevêque de Lyon, confirme, en faveur de l'abbé Gondran, les privilèges accordés au monastère de l'Île-Barbe par son père, son aïeul et son bisaïeul.

Référence : Maurice Prou et René Poupardin (éd.), Recueil des actes des rois de Provence (855-928) : Charles de Provence, Boson, Louis l'Aveugle, Paris, 1920, no8.

A. Original. Parchemin scellé. Hauteur, 532 mm.; largeur 547 mm. Archives départementales du Rhône, fonds de l'Île-Barbe, armoire Loth, vol. 1, n° 1.

B. Copie de l'an 1494, dans un vidimus de Charles VIII, Archives départementales du Rhône, fonds de l'Île-Barbe, 1. H 1. (auparavant arm. Loth, vol. 1, n° 8).

a. Le Laboureur, Les masures de l'Isle-Barbe, t. I, p. 49, d'après A.

b. Menestrier, Histoire civile ou consulaire de la ville de Lyon, preuves, p. xliii, d'après A.

c. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 400, n° vii, d'après a.

d. Mille, Abrégé chronologique de l'histoire de Bourgogne, t. III, p. 317 «tiré des archives de cette abbaye».

e. [Monfalcon], Origines et bases de l'histoire de Lyon, t. II, p. 272, d'après a b et c.

f. Guigue, Documents des archives de la cathédrale de Lyon récemment découverts, dans la Bibliothèque de l'École des chartes, t. LXXVI (1915), p. 532-544.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 257.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 717.

Indiqué : Böhmer-Mühlbacher, Regesta imperii, n° 1333 (anc. 1296).

Les diplômes de Charlemagne et de Lothaire Ier pour l'Île-Barbe mentionnés dans celui de Charles de Provence sont perdus. Celui de Louis le Pieux s'est conservé. Il a été publié par A. Bernard, Observations sur quelques indications chronologiques en usage au moyen âge, dans Mémoires de la société des antiquaires de France, t. XXII, p. 258, d'après le pseudo-original qui existe à la Bibliothèque nationale (ms. lat. 8837, fol. 7). Il porte la date du 11 novembre 815 (Böhmer-Mühlbacher, Regesta imperii, n° 595 [anc. 575]). — Nous indiquons ci-après en petit texte les passages qui semblent empruntés à ce diplôme de Louis le Pieux, en faisant observer toutefois que ces passages n'ont rien de bien caractéristique et appartiennent au formulaire habituel des privilèges d'immunité.

Établissement du texte d'après B a b.


In nomine Domini nostri Iesu Christi, Dei aeterni. Carolus divina ordinante providentia rex, piissimi quondam Lotharii augusti et incliti filius. Officio pietatis ac superni Spiritus amore impellimur tanto Christo famulantium necessitatibus clementius occurrere, quanto conspexerimus in divinis cultibus efficaciores nostrisque obsequiis promptiores. Igitur totius regni nostri noverit universitas ad petitionem Remigii, venerabilis ecclesiae Lugdunensis pontificis, Gondrannum, Insulae Barbarae coenobii abbatem, ad nostram suppliciter advenisse clementiam, auctoritates et praecepta quae divae recordationis genitor noster avusque et proavus eidem stabiliere monasterio prae manibus habentem atque humiliter flagitantem ut quod illorum largissima concessit pietas, nostrae serenitatis stabili renovaretur privilegio. Nos autem, divino instinctu ejus precibus annuentes atque ad effectum perducere dignum ac rationibile judicantes, hoc nostrae praeceptionis scriptum fieri decrevimus, per quod decernimus atque sancimus ut jamdictum monasterium ea libertate et conditione futuris temporibus absque cujuslibet diminutione aut inquietudine potiatur, sicut constat Leydradum, venerabilem archiepiscopum ecclesiae Lugdunensis, a proavo avoque meo, gloriosis imperatoribus, petiisse et impetrasse. Et nos igitur eorum insequentes vestigia, eadem consentiendo statuimus ac per nostram auctoritatem decernendo confirmamus, videlicet ut annis singulis ab eodem coenobio quaestoribus proprii antistitis argenti libra persolvatur et nullus quidlibet amplius ab eo exquirere aut de rebus ad id pertinentibus exigere praesumat, nec mansionaticos aut paratas vel alias quaslibet redibitiones exactare audeat, sed liceat monachos illic Deo militantes eandem cellam cum omnibus rebus sibi juste competentibus ac navibus ad eorum stipendia integrum absque divisione aut diminutione perennibus temporibus possidere, suoque praesuli ut decet, devotione obedientes, suum propositum, Domino suffragante, absque ullius inquietudine libere ac sincere conservent. Volumus etiam atque per hanc auctoritatem nostram praecipimus ut nullus judex publicus vel quilibet ex judiciaria potestate ad causas audiendas vel freda exigenda vel paratas aut mansionaticos faciendos seu fidejussores tollendos aut homines praefati monasterii super eorum immunitate commanentes injuste distringendos aut ullum censum aut ullam redibitionem exigendam, loca et res memoratae ecclesiae ingredi aut ea quae supra notata sunt exigere ullo unquam tempore praesumat, quatenus pro nobis vel stabilitate regni nostri a Deo nobis commissi monachos illic Domino famulantes attentius, imo liberius, Domini misericordiam exorare delectet. Et ut haec nostra auctoritas inviolabilis permaneat, manu propria eam subter signavimus et anuli nostri impressione insigniri jussimus.

Signum Caroli (Monogramma) gloriosissimi regis.

Datum undecimo kal. septembris, anno Christo propitio regni domini nostri Caroli regis quinto, indictione nona. Actum Mantalo, in Dei nomine feliciter.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook